Overspannen? Dit zijn de symptomen

Het komt vaak voor dat mensen te lang onder spanning staan, bijvoorbeeld door problemen in de privésituatie of op het werk. Ze krijgen last van klachten als slecht slapen, piekeren en voelen zich opgejaagd. Ze raken het overzicht kwijt en verliezen grip op de situatie. Dit noemen we overspannenheid.

De begrippen burn-out en overspannen worden vaak door elkaar gehaald. Maar iemand die overspannen is, heeft nog geen burn-out. Overspannenheid is het voorstadium van een burn-out. Van een burn-out is pas sprake als iemand langer dan 6 maanden last heeft van spanningsklachten.

Overspannenheid kent 3 soorten kenmerken en klachten:

1. Spanningsklachten

Iemand heeft minimaal 3 van deze klachten:

• vermoeidheid
• slecht slapen
• prikkelbaar zijn
• niet tegen drukte of lawaai kunnen
• gemakkelijk huilen
• piekeren
• een gejaagd gevoel
• moeite met concentreren en onthouden

2. Overbelast zijn

• het gevoel het niet meer aan te kunnen
• geen overzicht hebben
• machteloosheid
• controle of grip verliezen

3. Moeite met de dagelijkse bezigheden

Het lukt niet meer om normaal te functioneren op het werk. Ook de dagelijkse huishoudelijke taken kosten moeite.

Naast deze kenmerken, kan iemand die overspannen is ook lichamelijke klachten hebben. Bijvoorbeeld hoofdpijn, buik- en maagklachten, duizeligheid of hartkloppingen.

Iemand die overspannen is, heeft te veel van zichzelf gevraagd. Op het werk of thuis. Vaak ligt de oorzaak in vervelende gebeurtenissen.

• In de privésfeer moet je dan denken aan dingen als: echtscheiding, ziekte, mantelzorg, overlijden of geldschulden.
• Op het werk is werkstress de grote boosdoener. Dit ontstaat op de eerste plaats door een te hoge werkdruk. Maar ook vervelende werksituaties zoals ontslag, prestatiedruk of een conflict kunnen stress geven.
• Verder spelen persoonskenmerken een rol. De ene persoon raakt sneller overspannen dan de ander. Iemand die bijvoorbeeld perfectionistisch is of te veel tegelijk wil doen, loopt meer risico.

Werkgevers en leidinggevenden hebben een belangrijke rol bij het signaleren van werkstress en het mogelijke risico op overspannenheid of zelfs een burn-out. Houd uw medewerkers goed in de gaten. Doen ze hun werk met plezier en enthousiasme of vertonen zij kenmerken van stress? Staan ze op het werk onder druk? Of zijn er situaties in de privésfeer die tot overspannenheid kunnen leiden? Ga het gesprek aan en toon interesse. Zoek samen naar oplossingen als er sprake is van stress.

Bekijk bijvoorbeeld het minicollege: herken werkstress op afstand of ontdek onze bedrijfszorgdiensten en voorkom verzuim.