Burn-out, het grootste beroepsrisico

Burn-out betekent letterlijk ‘opgebrand zijn’. Het is vaak een gevolg van langdurige (werk)stress. Mensen met een burn-out zijn niet alleen geestelijk uitgeput, maar ook lichamelijk. Ze hebben geen energie of motivatie meer om ergens aan te beginnen. En zelfs als ze voldoende geslapen hebben, blijven ze moe.

Een burn-out duurt gemiddeld 8 maanden. De ene medewerker is er binnen 6 maanden weer bovenop, maar dat is eerder uitzondering dan regel. Bij de ander duurt een burn-out wel 2 jaar. Het is dus niet iets om lichtzinnig over te zijn. Zeker als u bedenkt dat verzuim gemiddeld € 250 per medewerker per dag kost.

Werkstress is het gevolg van werkdruk. Medewerkers die langdurig hoge werkstress ervaren, lopen het risico op een burn-out. Een burn-out is dus het eindstadium van een proces en is geen ziekte. Wie langdurig onder stress heeft gewerkt en daarbij de signalen van het lichaam heeft gemist, kan op den duur een burn-out krijgen.

Toch is werkstress op zichzelf vaak niet de oorzaak van een burn-out. Persoonskenmerken en de mate waarin iemand in zijn vrije tijd kan ontspannen, spelen bijvoorbeeld ook een rol. Deze laatste zijn dingen waarop u als HR-professional weinig of geen invloed kunt uitoefenen. Maar het beperken van werkstress is iets waar u wél wat mee kunt.

Bekijk het minicollege: Herken werkstress op afstand

De klachten en symptomen bij een burn-out kunnen zowel psychisch als lichamelijk zijn, zoals:

• Psychische kenmerken:
  negatief zelfbeeld, concentratieproblemen, duizeligheid, prikkelbaarheid, somberheid en moeilijk kunnen ontspannen.
• Lichamelijke kenmerken:
  chronische vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn, slapeloosheid, darmproblemen, hoge bloeddruk en hoge hartslag.

Werkgevers en leidinggevenden hebben een belangrijke rol bij het signaleren van werkstress en het mogelijke risico op een burn-out op. Zorg dat u de oorzaken en kenmerken van een dreigende burn-out herkent. Want voorkomen is nog altijd beter dan genezen. De oorzaken van een burn-out zijn vaak een combinatie van onderstaande 4 categorieën:

Persoonlijke eigenschappen:

• perfectionisme
• weinig zelfvertrouwen
• slecht kunnen plannen
• groot verantwoordelijkheidsgevoel
• moeilijk kunnen ontspannen

Inhoud van het werk

• prestatiedruk
• onduidelijke verantwoordelijkheden
• nachtdiensten
• mentaal zwaar werk
• (on)mogelijkheid om de werktijd zelf in te delen

Het team of de afdeling

• conflicten
• slechte sfeer
• getreiter
• slechte onderlinge afspraken
• strijdige belangen

De organisatie

• té cijfer- en resultaatgedreven
• onrealistische doelstellingen
• te weinig waardering
• veel reorganisaties
• slecht of vaak wisselend management

Een burn-out heeft tijd nodig. Het herstel gaat in 3 fasen:

1. Acceptatie en rust:
   uw medewerker moet begrijpen dat er sprake is van een burn-out en rust nemen.
2. Reflectie:
   in deze fase bekijkt uw medewerker welke problemen spanning gaven en welke oplossingen er zijn.
3. Oplossen:
   uw medewerker voert de oplossingen van punt 2 stap voor stap door. De arbo-arts, huisarts, praktijkondersteuner GGZ of een psycholoog kunnen uw medewerker hierbij helpen. Medicijnen zijn geen oplossing bij een burn-out. Ook de CZ Interventie Expert kan helpen bij een burn-out.