Medicijnen betaalbaar houden
De kosten van medicijnen zijn de afgelopen 30 jaar flink gestegen. En zullen de komende jaren verder stijgen. CZ gaat verder als het gaat om het betaalbaar houden van medicijnen. Daar zetten we ons samen met andere zorgverzekeraars voor in. Lees hoe we dat doen.
Patent op medicijnen
Wanneer een nieuw medicijn ontwikkeld wordt, krijgen farmaceuten patent op het medicijn. Zij hebben dan voor een bepaalde periode het alleenrecht om het medicijn te maken. En bepalen dan ook zelf hun prijs. Op deze manier verdienen farmaceuten de kosten terug die zijn gemaakt om het medicijn te ontwikkelen.
Dat is natuurlijk terecht, want ze leveren een enorme bijdrage aan de gezondheid. Als het patent voorbij is, mag iedereen het middel namaken. De prijzen van medicijnen dalen dan vaak flink omdat de onderzoeks- en ontwikkelkosten niet meer terugverdiend hoeven te worden.
Onnodig dure medicijnen
Soms worden de prijzen van medicijnen hoog gehouden waardoor ze onnodig duur zijn. Bijvoorbeeld door een kleine aanpassing aan een bestaand medicijn te doen, zodat een nieuw patent kan worden aangevraagd. Of door een bestaand medicijn opnieuw te registreren onder een andere naam, voor een andere aandoening. De prijzen schieten de lucht in en zijn soms wel 10 keer zo hoog als de oorspronkelijke prijs.
3 manieren om medicijnen betaalbaar te houden
CZ ziet 3 manieren om medicijnen betaalbaar te houden: medicijnen voor een redelijke prijs maken, vooraf de effectiviteit van medicijnen bepalen en alleen een lager geprijsde variant van een medicijn vergoeden.
1. Medicijnen voor een redelijke prijs maken
Eén van de manieren om de prijs omlaag te brengen zijn de zogenaamde eigen bereidingen: dit betekent dat een apotheek zelf medicijnen namaakt voor hun eigen patiënten. Dat mag als het om medicijnen voor zeldzame ziektes gaat.
In de praktijk
De farmaceut van een medicijn tegen een zeldzame stofwisselingsziekte dreef de prijs op en vroeg van de ene op de andere dag € 120.000 per persoon per jaar extra. 60 personen dreigden gedupeerd te worden. Het Academisch Medisch Centrum (AMC) besloot dit medicijn daarom zelf te gaan maken, gesteund door CZ en andere zorgverzekeraars. De kostenbesparing is enorm. De farmaceut is van deze bereidingen op de hoogte gebracht. Zodra de farmaceut besluit om de prijs te laten zaken, stopt het Academisch Medisch Centrum (AMC) met het namaken van het medicijn.
2. Vooraf de effectiviteit van medicijnen bepalen
Ook stimuleren we de ontwikkelingen van modellen waarmee getest kan worden of een medicijn effectief is voor iemand.
Voordat medicijnen verkocht worden, worden ze uitgebreid getest. Maar het is niet altijd mogelijk om medicijnen ook te testen op de mensen voor wie ze uiteindelijk bedoeld zijn. En ook niet om ze te testen op patiënten met verschillende kenmerken, terwijl de effectiviteit van een medicijn per persoon kan verschillen. Daarom blijkt soms pas bij gebruik van een medicijn dat het voor een bepaalde patiënt niet werkt. Erg vervelend, uiteraard vooral voor de patiënt, maar ook vanwege het onnodige gebruik van dure medicijnen.
In de praktijk
Onderzoekers van het UMC Utrecht WKZ, Hubrecht Instituut, en HUB (Hubrecht Organoid Technology) hebben een methode ontwikkeld voor mensen met taaislijmziekte om vooraf te bepalen of medicijnen effectief zijn. CZ steunt deze onderzoekers. Uit de darm van de patiënt worden cellen gehaald. Deze laten ze in het lab groeien. Dit noemen ze organoids. Hierop kan de effectiviteit van medicijnen getest worden. Zo weten we vooraf welke medicijnen effectief zijn voor de patiënt.
3. Alleen een laaggeprijsde variant van een medicijn vergoeden
Daarnaast hanteert CZ het voorkeursbeleid. Dat betekent dat we alleen een laaggeprijsde variant van een medicijn vergoeden. Als het patent van een medicijn verloopt, dan gaan vaak verschillende aanbieders het medicijn namaken. De werkzame stof en veiligheid van deze medicijnen is gelijk, alleen de kosten zijn een stuk lager.